Dag lieve Brenda

Voorbij de zwartheid is er licht, en rust, en vrede. Ik weet het zeker. Daar ben je nu.

Ik gun je mannen dat ze zich nu door liefde omringd weten om met je besluit te leren leven.

Wilma

2 maart 2018
“Beste Sophie, jouw mailtje is zeer welkom. Ik worstel al een tijdje met het huidige aanbod. Heel wat handboeken zijn erg gericht op de Nederlandse situatie. Ik werk er dus erg graag aan mee.”
Het was onze eerste kennismaking. Tijdens een van de volgende overlegmomenten met de kerngroep van Volop Taal, het handboek in wording, zat ik geamuseerd naar jou te kijken. Hoe je met je ogen rolde, en ongeduldig zat te schuifelen op je stoel tijdens de zoveelste semantische discussie. Het moest vooruit gaan. Onze blikken kruisten elkaar, een knipoog, en we wisten allebei, hier is ie dan… De klik.
Jouw humor (“…Al weet ik niet of het linkerstreepje op de 3de bladzijde onderaan niet de indruk geeft dat taal een geometrisch gegeven is 😉”), jouw oprechte verwondering (“Ik vind de cover en illustraties prachtig. Het lijkt wel een echt boek! :-)), jouw volharding (“Mmm Was het Palestina – Israel conflict toch makkelijker? ;-)).
Lieve Brenda, je was een droomauteur van elke uitgever. Wat zullen we jou missen x

Met mijn collega’s bezocht ik in Heerlen de voorstelling waarin je vertelde over de kraambedpsychose en je strijd voor verbetering in de psychiatrische zorg. Ik was diep onder de indruk van je verhaal, de wijze waarop je uit het dal omhoogkwam en de bevlogenheid waarmee je deze missie omarmde. Ik ben erg geschrokken van dit trieste bericht en wil alle naasten veel sterkte wensen in deze zware tijd.🤍

Moge het nu voor altijd lente zijn voor Brenda … oprechte deelneming aan haar man, kinderen en familie toegewenst.

Lieve bruisende Brenda,
Wat een schok dat je er niet meer bent!
Ik weet nog dat ik je de eerste keer sprak ik denk in 2015. Je had net een lezing gegeven over je eigen ervaringen en je strijd tegen onrecht in de ggz. Je bruiste van energie om het onrecht en het stigma aan te pakken. Ik was onder de indruk van je verhaal.
Je droeg een mooie jurk en zag er stralend uit. Ik gaf je een compliment en we raakten aan de praat. Daarna zagen we elkaar regelmatig; rond ggz, stigma, de Socialrun en op t huwelijk van Frank en Anne. Hele fijne gesprekken, zowel over hoe het met ons ging, de trots over je zoons, je lieve man; maar vooral ook over het stigma en het terugdringen ervan, en natuurlijk ook over misstanden in de ggz. Jij streed. Voor jezelf, maar vooral ook voor je medemens. Je vocht voor ze, gaf mensen hoop Je inspireerde, je had bakken vol energie, en je was een ongelofelijk lief mens. Later hadden we vooral nog contact via Facebook of een paar keer nog via mail.

Lieve dappere Brenda. Wat ga je door veel mensen intens gemist worden. En vooral door Jan en je prachtige zoons. Waar je zo trots op was en waar je niet over uitgepraat kon raken.
Heel veel sterkte voor iedereen die je moet missen.

Liefs,
Eva

Hoewel onze wegen uiteen liepen zijn de herinneringen blijven hangen.
Je ontembare energie en creativiteit als lerarenopleider in KdG. Je huis in Antwerpen en de verhuis. De geboorte van de kinderen. Je openheid. Je engagement binnen het onderhandelingscomite. Je reislust. De verwarring en de kiemende psychose. De opname. De hoogtes en laagtes. De strijd tegen het onrecht. De moeilijke reis in je hoofd.
Bij de geboorte van Jip vroeg je me op te schrijven hoe ik je ervaarde.
Wat ik toen schreef weet ik nog goed.
…dag reiziger

Lieve Brenda,

Wat een klap. Het stemt me droevig en doet echt pijn. Hoe jammer dat de wereld je niet kon blijven vasthouden. Je had zo veel te bieden en betekende uitermate veel voor een heleboel mensen.

De laatste maanden had ik nog enkele malen via whatsapp contact met je. We zouden op 19 september samen met je man gaan eten om te kunnen praten over je laatste manuscript dat opnieuw met zoveel passie was geschreven. Je annuleerde omdat je je opnieuw depressief, vermoeid voelde. Maar ik wist dat je telkens na een depressieve periode toch weer de moed had gevonden om vol levenslust de draad weer op te nemen.
Nu is het anders gelopen. Wat heeft je nu die knak gegeven dat je helemaal gebroken was en niet meer de veerkracht vond? Het blijft in mijn hoofd cirkelen.

Ik heb je leren kennen als een sterke vrouw met een grote strijdlust voor een betere wereld en vooral voor mensen met psychose gevoeligheid. Wat een groot verdriet treft nu je mooie gezin en je dierbare familie. We zullen je allemaal missen. Brenda, je was een bron van inspiratie voor zovele mensen. Dat stemt ons dankbaar. De strijd zal verder gestreden worden met jou in onze gedachten.

Warme groeten,

Ludi Van Bouwel

Dag Brenda

We kennen mekaar niet maar ik heb je boeken gelezen, die mij altijd zijn bijgebleven. Als psychiatrisch verpleegkundige was ik vaak verschrokken over je ervaringen en heeft mij vaak aan het denken gezet.
Ook acties heb ik ondernomen maar waar ik steeds aan het kortste eind trok.
Er is nog veel werk maar waar een wil is, is een weg!
Het ga je goed waar je nu ook mag zijn en ik hoop dat je eindelijk je rust hebt die je verdient!

Liefs
Tilly

Brenda kende ik van LinkedIn. Ze was voor mij een bron van inspiratie. Ik genoot met haar mee van haar avonturen op reis en ik vond haar strijd voor een betere GGZ erg goed. Ik kan me haar video nog goed herinneren waarin ze zichzelf de titel “mensenrechtenactivist voor mensen met een psychische kwetsbaarheid’ gaf. Een titel die ze zeker verdiende.
Ik dacht dat ik haar altijd in het echte leven een keer zou ontmoeten. We ontmoeten elkaar, aan de andere kant van de regenboog Brenda. En door de woorden van Anne en Frank heb ik je nog een beetje beter leren kennen: daarom wens ik dat het voor jou altijd lente zal zijn.
Heel veel liefs en sterkte voor Jan en de kinderen.

En iedere keer zei je het raak.
Wars van gewenste verzachting
Terecht naar mijn idee

Het mocht gezegd worden
En liet je kwetsbaarheden zien
Die velen niet weten te uiten
En daarmee o zo krachtig
Een voorbeeld voor anderen

Jij en jouw mooie positieve kwetsbare dappere volhardende houding gaat/gaan gemist worden.

Dank je wel voor heel veel
Ik hoop dat je rust vindt
Liefs

Brenda, wat een vrouw! Ik
Leerde je kennen tijdens mijn opleiding postpartumconsulente en jouw verhaal raakte me diep. Maar nog meer was ik onder de indruk van jouw gedrevenheid , je draagkracht en jouw ‘zijn’.
Via je fb-posts heb je me inzichten gegeven die me helpen om een familielid met psychosegevoeligheid beter te begrijpen en te benaderen.

Jouw heengaan slaat in als een bom. Maar eigenlijk sloeg alles wat je deed in als een bom. Je beroert, toen, nu en voor eeuwig.

Veel moed aan je gezin en ik hoop dat jouw 4 mannen zich elke dag kunnen verwarmen aan mooie herinneringen en aan het besef dat hun mama/vrouw de wereld bewuster heeft gemaakt.

Aan Jan,
Aan Jip,
Aan Lom,
Aan Zen,
Brenda-lief toch,
Wat zullen jullie haar heel erg missen. Met zovele anderen die een potje zitten huilen (hier) om haar sterven.
Voor jullie is het een onzegbaar gemis. Een onnoembare diepe leegte, nu, en straks, en nog zovele jaren verder.
Als FB- en Instagram-volgster, en zelf altijd geboeid door het GGZ-landschap, kwam zij me over als een sprankelende heldere communicator. Pleitbezorgster voor net diegenen die in het kwetsbaarste van hun ervaringen werden alleen gelaten met hun angsten en onbegrepenheid door de buitenwereld, ook die van heel veel hulpverlenenden. Ervaringsdeskundigheid en het nauw betrekken van de directe omgeving zijn steeds haar drijfveer geweest.
Hier staat me een zalig foto-beeld van haar voor ogen, van de laatste verre reis die jullie als gezin maakten. Haar springen in de diepte, vanop een stukje brug. En de fierheid waarmee ze dit aandurfde en ervan genoot, na de sprong van de kinderen.
Deze keer is het een andere sprong, een andere diepte. Een niet te peilen ‘durven springen’ naast de zovele moeilijke waters die ze doorzwom. Brenda, je deed/doet het toch maar.
Brenda laat voor zovelen een groot nalatenschap na van authenticiteit, van zovele bloeiende harten-tuinen. Dat neemt niemand van hen af.
Dank voor haar en jullie waarachtig opkomen voor de zwaar psychisch kwetsbaren onder zovelen, in eigen familie, bij buren, kennissen en collega’s. Dank voor wie ze mocht zijn, voor elk van jullie als dichte naasten.
Een heel warme knuffel voor jullie allen, de meest nabije gezins-, familie-,en vriendschappen. Hoop dat genoeg warmhartigen dicht en heel lang naast jullie blijven staan.
En dank omdat we haar uitvaart mogen meevolgen.
Met diepe droefheid en veel kracht om in jullie rouw te gaan staan.
Lieve Cuppens.

Lieve Brenda,

Ik weet niet wat ik moet schrijven, zeggen, denken. Jouw overlijden raakt me hard. Jij, die het taboe doorbrak zoals geen ander, stenen verlegde en tegen zovele bierkaaien tegelijk vocht.

We zijn ongeveer gelijktijdig met dezelfde missie begonnen. Met te getuigen, problemen aan te kaarten en te vechten voor meer aandacht, gepaste zorg en warmte in en voor de GGZ. Jij was zoveel luider en grootster dan ik. Ik keek naar je op, een inspiratiebron. Je schreef vele boeken, zetelde zelfs in de Hoge Gezondheidsraad, schreef opiniestukken en bleef doorgaan. Ik deed wat dezelfde dingen (boeken schrijven, tegen bierkaaien vechten, inzetten met en voor Werkgroep Verder), maar allemaal wat kleiner en wat stiller dan jij. We voelden ons gesterkt bij elkaar toen het rondom ons nog extra stil was en het taboe zovele malen groter dan vandaag. Vele volgden ons door mee het taboe te doorbreken. Jij hebt het debat geopend, zovele stille lijders een stem gegeven.

Ik weet nog toen ik het anoniem Twitterbericht zag “Brenda Froyen, Evelien Chiau en Lore Vonck hebben mijn leven gered.” Het raakte ons beiden. De eerste steentjes, stappen, waren gezet. Er was hoop.

Maar ook was ook miserie, lelijke reacties en een maatschappij die maar traag wil leren. Zoals als jouw werk en inzet tegen dwangmaatregelen en omgaan met psychoses door politie en zorgpersoneel. De zaak Chovanec en onlangs in Dendermonde, toonden dat helaas aan.

Toch wil ik net die hoop doorzetten. Jouw werk en inspanningen doorzetten samen met zovele anderen. Jouw stem luid, luider dan ik eigenlijk ben, laten klinken in de GGZ. Jouw strijd verder zetten voor meer investeringen in mentaal welzijn, snelle en gepaste zorg en veel warmte. Lieve Brenda, dank voor alles, voor wie je was en al wat je deed en de fijne samenwerkingen. Lieve Jan, Jip, Lom en Zen, veel kracht, warmte en troost gewenst.

Wat een vreselijk bericht maar kan alleen een tekst toevoegen die ik in 2008 schreef en opgetekend in het boek wat ik schreef “schizofrenie als levensweg” uit 2009.
Heel veel sterkte familie, vrienden , kennissen en iedereen die strijd tegen het onrecht.

Hierbij de tekst “AFSCHEID”

Afscheid ( 2018)
Het kan voorgoed zijn, maar ook voor even, een mens neemt voortdurend afscheid tijdens het leven.
Als je met iemand een praatje maakt, of een auto die je verkoopt, of je neemt afscheid van een dierbare die is overleden.
Soms is het een stukje van jezelf wat je achter moet laten, het vertrouwde, de veiligheid die je kwijt kan raken.
Een scheiding van je man of vrouw, waar je jaren lief en leed mee gedeeld hebt.
Het afscheid kan ook een begin zijn van iets nieuws, wat een vrijheid kan betekenen die je nog niet eerder gevoeld hebt.
Laat het afscheid een goede herinnering blijven waar je wat aan hebt, zonder datgene wat je kwijt bent.
Eigenlijk raken we nooit wat kwijt, want een afscheid is nooit definitief. De herinnering, het gevoel en de warmte van een persoon of iets anders kan nog altijd aanwezig zijn.
Laat het afscheid een verandering zijn van je innerlijk, zodat het een positieve uitwerking heeft op jezelf.
Wees voor altijd jezelf bij waar je afscheid van neemt en laat wat je voelt voor datgene een rustplaats zijn in je hart, zodat het nooit verdwijnt.

Ik stond te glunderen, want in had er net 3 jaar hogeschool opzitten. Eindelijk op mijn 43ste leerkracht! Brenda was promotor van mijn eindwerk, waar ze me een 19 voor had gegeven. Niet moeilijk, ze had er zelf uren mee over nagedacht. Hoedje op, grote glimlach, en daar kwam ze om me te feliciteren. Met enthousiasme en passie, in haar hart en op haar tong. Ik kreeg een zakje zonnebloemzaadjes van haar, om uit te groeien tot een grootse bloem. Een kleine attentie met een grote boodschap. Pas later las ik haar boek, want hoewel ze altijd open communiceerde over haar psychose, ze was voor mij die gepassioneerde docent in wiens voetsporen ik ging volgen. Ik wilde en wil haar niet anders zien.
Ik sta mijn 7de jaar voor de klas. Ik weet dat mijn stijl de hare spiegelt en ik ben daar trots op.
Ik sprak haar nog regelmatig en kreeg zelfs het manuscript van 1 jaar met WiFi, om in de klas voor te lezen. Iets dat ik elk jaar doe.
Ik weet dus ook welke zwarte periode passeerde, al was dat van verder af. Ik kan me voorstellen dat die duistere momenten ondraaglijk werden. Ik kan me voorstellen welke impact dat heeft op haar intimi. Ik kan me het gemis voorstellen.
Jan, jongens, ik ken jullie niet persoonlijk en wens jullie geen sterkte of moed, wel de ademruimte om dit zelf te verwerken. Om een vorm van afsluiten te vinden. Om de prachtige dingen die Brenda bewoog in het leven van anderen te kunnen zien. Om met trots en liefde haar herinnering te kunnen omhullen.
Liefs
Lin

Een foto ter ere van de slachtoffers en nabestaanden van de aanslag in Zaventem op 22 maart, een jaar later getrokken, idee van Brenda, destijds docente Nederlands bij AP waar wij de opleiding Leerkracht Lager Onderwijs volgden. Weliswaar een van de meest bekwame en inspirerende onderwijzers, met een ontzettend grote passie voor taal en onderwijs. Een passie die wij met liefde verder zullen uitdragen. Ze was altijd zo begaan met alles en iedereen en plantte zaadjes (letterlijk en figuurlijk) waar ze dat kon.

Ik kan alleen maar hopen dat wij, nu gegroeid tot jonge bomen, diezelfde zaadjes blijven doorgeven… En dat dit laatste zaadje van Brenda voor verandering zal zorgen in ons systeem, op een manier waar zij tevredenheid uit had gehaald. Ik ben zeker dat velen onder ons dit gevecht van jou zullen voortzetten.

Het regent tranen Brenda, tranen van verdriet en ongeloof, dit nieuws valt ons heel zwaar. Jan, Jip, Lom, Zen en co, de hartjes zijn nu de steun en liefde die we jullie willen bieden om dit verschrikkelijk verlies mee een plek te kunnen geven. We leven met jullie mee.

Lieve Brenda,

Woorden schieten tekort om te beschrijven wat voor licht jij was in mijn leven en in dat van velen. Als mijn stagebegeleidster bij PsychoseNet heb je me niet alleen begeleid, maar ook geïnspireerd, gemotiveerd en aangemoedigd om mijn eigen stem te vinden in de strijd tegen het stigma rond psychische kwetsbaarheid. Je lachte met je hele hart, en jouw creativiteit en ideeën waren altijd een bron van bewondering voor mij. Dankzij jou heb ik geleerd hoe belangrijk het is om vastberaden te blijven in het gevecht voor rechtvaardigheid binnen de geestelijke gezondheidszorg.

Ik ben je oneindig dankbaar voor alles wat je me hebt gegeven—je begeleiding, je vriendelijkheid, je kracht. Ik ben trots dat ik je in mijn boek heb kunnen bedanken, want zonder jou had ik die stap misschien nooit gezet. Je geloofde in me, en daar ben ik je eeuwig dankbaar voor.

Je bent een prachtig mens met een prachtige ziel. Je doorzettingsvermogen, je medemenselijkheid en je warme persoonlijkheid zijn eigenschappen waar ik altijd naar zal streven. Ik zal jouw levenslust en inzet nooit vergeten. Je blijft voor altijd in mijn gedachten en in mijn hart.

Mijn diepste medeleven gaat uit naar jouw geliefden—je man en je drie zonen. Mogen ze kracht vinden in de herinneringen aan jouw liefde en licht.

Dankjewel, Brenda. Voor alles.

Met alle liefde en dankbaarheid,

Freya

Ik leerde je kennen tijdens meet the experts in Haarlem en las daarna je indrukwekkende boek over jouw ervaringen in de ggz ‘kortsluiting in mijn hoofd’. We bleken in hetzelfde jaar, 2012, onze psychische crisis te hebben gekend. Ja dat smeed een band.

We renden en fietsen met team Psychosenet 555 kilometer door Nederland. Wat een machtig mooi avontuur was dat.

Je interviewde mij over het betrekken van naasten voor je boek ‘uitgedokterd’. Ik vond het fijn dat jij aandacht had voor die naasten. En het belang daarvan onderstreepte met ook jouw eigen ervaringen hiermee. Daar hadden we mooie gesprekken over en ik genoot van jouw enthousiasme en energie tijdens die gesprekken.

Ik bleef je volgen via Facebook. En maakte daardoor ook mee hoe je worstelde eind 2023. En toen werd het lang stil op dat forum. Het lijden aan en door depressie. Ik had nog even telefonisch contact met je. Je vertelde over je worstelingen. En ik over de mijne. Want ja ook nu weer, 12 jaar later, worstelden we in dezelfde periode met depressies.

Wat is het verdrietig dat je er nu niet meer bent. En wat heb je veel moois achtergelaten waar anderen door geraakt en geïnspireerd zijn. Wat zullen je mannen thuis je missen en al die andere dierbaren. Ik hoop dat je je rust hebt gevonden. Ik ben blij dat ik je ooit heb leren kennen. Ik ga je missen.

Liefs uit Wognum,
Nanette

But you knew there would always be spring, as you knew the river would flow again after it was frozen.