1978
2024
“But you knew there would always be the spring,
as you knew the river would flow again after it was frozen.”
Ernest Hemingway
Er komt altijd lente na de winter, sprak Brenda vaak hoopvol. Ze maakte er zelfs een project van: een 6-delige kaartenset om hen die het mentaal zwaar hebben een beetje lente op te sturen. Want als geen ander wist ze hoe het is om je vergeten te voelen. En hoe groot de nood aan sprankjes hoop is, als de winter veel te lang lijkt te duren. Het besef dat er altijd weer een lente komt, uit de grond steeds weer nieuwe bloemen groeien, heeft altijd veel voor Brenda betekend.
Deze website is een liefdevolle herinnering aan Brenda Froyen. Een plek om haar leven te eren en te herdenken. We nodigen je daarom uit fijne, inspirerende, rakende, ontroerende herinneringen met of aan Brenda te delen. In beeld of taal. Voel daarnaast ook de ruimte om uiting te geven aan alle gevoelens die met haar verlies gepaard kunnen gaan.
Opdat Brenda nooit zal worden vergeten, we haar missie voort blijven zetten, en het nu voor haar maar eeuwig lente mag zijn. Ze heeft niets minder verdiend.
Wat betekende Brenda voor jou? Hoe heeft ze je geraakt, geïnspireerd, ontroerd, aan het lachen gemaakt?
Deel hier jouw foto, verhaal, herinnering, of laat een reactie achter.
Verhalen en herinneringen aan Brenda
Lieve Brenda, ik volgde je jarenlang op Facebook. Ik vond je een prachtvrouw, een licht, een vuur… Heel erg verbonden, ontzettend mooie ziel, dicht bij jezelf en de Bron van het leven, zo voelde je, warm, en met zo’n groot hart… Heel goed wetende waar het echt om draait in dit leven…Ik reageerde soms al eens op een berichtje van je, de herkenning en het wederzijds begrip altijd zo groot. En soms wisselden we eens iets uit. Muziek die kon steunen… Ik herkende mezelf in jou. Onbegrepen zijn, niet de juiste hulp, je in de steek gelaten voelen…zo hard. En toch bleef je moedig. Ik zit nu al een jaar niet meer op Facebook, de rust zelf ook nodig, dus was jou ook een beetje ‘kwijt’. Een paar dagen geleden dacht ik, ik ga Brenda nog eens een berichtje sturen, laten weten dat ik aan haar denk… In de drukte van alledag en met mijn warrige adhd-hoofd, vergat ik het… Toen een vriendin vanochtend het nieuws over je dood doorstuurde, brak mijn hart. Silly world. Je blijft voor altijd wonen in mijn hart, lieve mooie warme vurige bloem van een vrouw die je was… En ooit, ergens zien we elkaar weer! Ik wens aan jouw lieve lieve mannen heel veel warmte. Veel tijd om te rouwen en dit verlies en verdriet een plek te geven.
Grief, I’ve learned
is really just love.
It’s all the love
you want to give,
but cannot.
All that unspent love gathers up
in the corners of your eyes,
the lump of your throat,
and in that hollow part of your chest.
Grief is just love with no place to go.
-Jamie Anderson
There is a sacredness in tears. They are not the mark of weakness but of power. They speak more eloquently than ten thousand tongues. They are messengers of overwhelming grief and unspeakable love.
-Rumi
Do not stand at my grave and weep
I am not there. I do not sleep.
I am a thousand winds that blow.
I am the diamond glints on snow.
I am the sunlight on ripened grain.
I am the gentle autumn rain.
When you awaken in the morning’s hush
I am the swift uplifting rush
Of quiet birds in circled flight.
I am the soft stars that shine at night.
Do not stand at my grave and cry;
I am not there. I did not die.
-Elizabeth Frye
Dag Brenda,
Ik heb geen woorden voor wat je voor mij betekende, één van die stilzwijgende groep mensen die door het leven ploetert met een psychosegevoeligheid zonder de geijkte paden te volgen, zonder de (vaak tegenstrijdige) diagnoses en medicatie aan te nemen. Tot 10 jaar geleden geloofde ik dat ik de enige was in Vlaanderen die niet geloofde in het psychiatrische antwoord, geschokt was door de mensonwaardige ‘behandeling’ die ik ooit in een psychiatrisch ziekenhuis kreeg en die krampachtig naar een ander verhaal zocht. En toen kwam jij, en je bracht zo veel levenslust en hoop met je mee dat ook ik weer moed kreeg om überhaupt verder te leven en op mijn manier verder te zoeken naar een andere taal over psychosegevoeligheid, een ander antwoord. Het week wat af van het jouwe, maar dat maakte niet uit. Er liep nog iemand in Vlaanderen rond die openlijk hetzelfde deed.
Tijdens het schrijven van jouw laatste boek – waarvan ik hoop dat het alsnog wordt uitgegeven – heb ik een paar keer geprobeerd om uit te reiken. Ik had zo graag eens met je gepraat, want je begon te schrijven over trauma en intergenerationeel trauma en dat resoneerde met waar ik de laatste jaren mee ben bezig geweest. Ik hoorde ook hoe eenzaam jij je voelde, heel herkenbaar. Nu ben je er niet meer, en je laat een grote leegte achter, maar ook een rijke erfenis. Dankjewel voor wat je gezegd en gedaan hebt. Dankjewel voor wie je was. Jouw strijd had wel degelijk een grote impact.
Aan Jan, Lom, Jip en Zen: heel veel warmte voor jullie. Ik hoop dat jullie goed omringd en gesteund worden.
Lieve Jan, Jip, Lom, Zen en Wifi,
Ik heb jullie mama niet persoonlijk gekend, maar was een trouwe volger op haar Facebook-account. Ze betekende heel veel voor mij in mijn eigen strijd tegen mijn demonen (die ondertussen al wat meer mijn vrienden zijn geworden, want dat gebeurt met demonen als je écht naar hen luistert en hen je liefdevolle aandacht geeft).
Wat vind ik het hartverscheurend dat jullie jullie partner, mama, baasje moeten missen.
Al jullie emoties mogen er zijn: ongeloof, pijn, verdriet, gemis, kwaadheid, angst, gevoelloosheid (ja, dit is ook heel normaal), hulpeloosheid, liefde…
En als de kantjes van het gemis te scherp en te rauw zijn, berg het dan even op in een mooi doosje (ééntje met bloemen op ofzo). Doe het doosje open wanneer je hier nood aan hebt/klaar voor bent. Volledig of op een kiertje. Voor een kortere of langere tijd. Dat bepaal je zelf.
Jullie partner, mama, baasje was een prachtige vrouw. Brenda is misschien niet meer op deze aarde, maar ze is niet écht weg. Brenda was een spirituele vrouw. Haar ziel leeft voort en ze zal altijd blijven waken over jullie.
Brenda was krachtig en jullie zijn krachtig. Vergeet niet hoe krachtig jullie zijn.
Alle liefdevolle warmte voor jullie. 😘
Brenda leerde ik kennen via haar boeken. We hebben elkaar een keer gesproken tijdens de social run. En we hadden af en toe contact via messenger, In periode dat ik het moeilijk had. Of zij. Of allebei. Of juist wanneer het goed ging. Ik zou op bezoek gaan, samen met een collega. Vorig jaar was ik in Brabant en hadden we bijna afgesproken. Niet van gekomen…Nu kan het niet meer…. Wat spijt me dit. Wat spijt het me vooral voor Jan en de jongens ..
Brenda. Ze inspireerde me enorm. Ook het boek: mild tuinieren! Echt mooi en bruikbaar! De boeken over de psychiatrie. Ik ga ze zeker herlezen en de tops eruit halen!
Lieve Brenda, ik ga je missen. Ik zal je altijd herinneren als een bevlogen mooi mens. Hoop dat je rust en vrede hebt gevonden. Veel liefs van Pauline
Lieve Brenda,
Zo lang vecht ik al voor een betere GGZ, maar niemand was daar zo goed in als jij!
Je wordt gemist door zoveel mensen.
Dank je wel voor jouw tomeloze inzet. Ik kan alleen maar hopen dat je ergens nog iets van alle liefde en reacties meekrijgt in je reis naar een betere wereld en dat je weet: ik heb in het leven dat ik leefde echt een steen verlegd!😚
Kon je al deze reacties en rouw om jou nog maar meelezen.
210 reacties
Na jouw overlijden, kreeg ik dat door via mijn dochter. Zij had op Karel de Grote Hogeschool een gastles van jou gehad voor het vak psyhopathologie. Ze schreef me dat ze die gastles nooit vergeten was en dat jij haar was bij gebleven en hoe ze bewondering had voor jou, dat je zo’n sterke vrouw was… Hoe ze versteld stond van de manier waarop je kon vertellen over wat je had meegemaakt en wat je wou bereiken om de zorg hierrond te verbeteren. Je hebt zeker impact gehad op haar!!
Wat een onwaarschijnlijk verlies. Brenda haar boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’ was op verschillende manieren belangrijk voor mij: het hielp mij lotgenoten vinden en toonde dat herstel mogelijk is. Het boek was mijn licht aan het einde van de tunnel toen ik dat nodig had. Ik heb haar dat ook verteld toen ze kwam spreken in Sint-Niklaas. Ze heeft mijn herstelproces mee vorm gegeven en daar zal ik haar voor altijd dankbaar voor zijn.
2 dagen voor je overlijden hebben we nog even gechat….het ging je niet…je was terug bij af…maar nooit gedacht dat dat ons laatste chatberichtje zou zijn.
Hoe onwezenlijk blijft het toch…iemand verliezen die zo gevochten heeft en zo sterk leek. Ik mocht Brenda verschillende keren ontmoeten tijdens fora van Uilenspiegel en Ups&Downs. Fijne gesprekjes tijdens de signeersessies van haar boeken. Tijdens haar lezingen, het verhaal van haar ziekteproces maar vooral haar aanklachten over de zorgverlening in de psychiatrie, kon ik alleen maar bevestigend knikken. Terwijl ik dit schrijf komen mijn ervaringen in alle hevigheid terug. Ook ik heb klachten ingediend tegen de instellingen waar ik verbleef. 1 psychiater uit de instelling heeft mij au serieux genomen en de fouten erkend. Eén van de weinigen zeker? We moeten het werk van Brenda verderzetten, absoluut. Met haar verhalen, haar boeken, die ik nu opnieuw ter haar herinnering zal herlezen, zal ik mij blijvend inzetten tegen de kwaliteit van de zorg voor ons, kwetsbare mensen. Veel moed voor Jan, Jip, Lom en Zen. Dikke knuffel.
Hoi lieve Brenda,
het is goed zo hoewel het mij wel enorm verdriet doet, te horen dat je hier niet meer bent in fysieke vorm :'(
Jij was en bent inderdaad een Engel, en een Martelaar nu ook. Ik heb nog onder andere met je gemaild begin dit jaar, we noemden elkaar ‘medestrijders’ 🙂
Ik begrijp waarom je hebt besloten om eruit te stappen en het is goed zo. Niemand is boos op jou. De ggz is gewoon regelmatig sadistisch en ook gewelddadig naar haar ‘patienten’ m.n. die met een (in HUN bewoordingen) ‘psychose’. Ja dat is echt heel, heel erg zwaar. Vooral als je dit (telkens weer) moet ondergaan. Ik heb o.a. je boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’ gelezen. Ik heb zelf ook meer boeken geschreven over mijn ‘psychosen’ en de ggz behandelingen die volgden, die ook uitgegeven zijn -zie mijn website hieronder. (Mede) daarover mailden wij met elkaar en ik vond dat contact heel waardevol. Brenda, er wordt van je gehouden. Waarschijnlijk voel je je nu beter, waar je ook bent (het Licht waarschijnlijk). Niemand is boos op jou.
En anderen gaan ‘gewoon’ verder met deze strijd, de mensen die hier nog rondlopen inclusief ik zelf en mensen uit mijn omgeving. Er zullen altijd ‘rebellen’ blijven. De ggz MOET anders.. menselijker.. liefdevoller! Al dat sadisme etc. MOET stoppen! Misschien heb jij deze strijd ‘verloren’.. maar de oorlog zullen wij winnen.. ze IS al gewonnen ook al lijkt dat nog (lang) niet zo!
Je zal altijd een plekje in mijn hart blijven houden. Lieve medestrijdster <3
Liefs,
Diana
Je wordt gemist!
Wist je maar hoe GEWELDIG je was!
Brenda,
het doet zo’n deugd je stem te horen, in de podcast ‘Stemmen over psychose’.
Je missie gaat door…!
Lieve familie en vrienden van Brenda,
Het overlijden van Brenda vernam ik door de nieuwsbrief van PsychoseNet Nederland. Het raakte mij enorm dit te lezen. De pijn die jullie hebben met dit verlies is niet uit te drukken in woorden. Intens verdrietig…
Zelf heb ik een verleden met psychoses en ik voel net als Brenda een missie om meer bewustzijn te brengen binnen de GGZ. Ik leerde Brenda dus zo kennen, door dit overlijdensbericht. Ik ging een filmpje van haar kijken en ik voelde direct: wat zij niet meer kan afmaken, ga ik doen. Alsof ik ineens heel sterk deze taak voelde.
In de zomer heb ik besloten om een boek te schrijven over mijn herstel en zojuist stuurt mijn moeder een artikel door van Brenda waarin ze ons de kanaries in de kolenmijn noemt. Deze metafoor heb ik in mijn inleiding eerder gezet en ik wist dus niet dat Brenda deze ook gebruikt. Deze synchroniciteit is prachtig en zie ik als een teken. Zonder elkaar te hebben gekend, toch zo gelijkgestemd. Dit gevoel van deze taak heeft ertoe geleid dat ik de impuls voelde om auteur te worden bij PsychoseNet, en dat ben ik ook geworden. Brenda is een inspiratie voor mij en haar missie draag ik diep in mijn hart.
En mijn hart gaat naar alle naasten uit. Ik wens iedereen veel kracht, zachtheid, liefde en heling toe in dit proces. Dit verlies is zo groot… Ik leef met jullie mee…
Veel liefs,
Marieke van der Wielen
Met een diep respect en dankbaarheid voor jouw werk, een geschenk aan iedereen die te maken heeft met psychoses en zoekt naar menselijkheid, open communicatie en informatie en community. Je voetstappen hebben een pad gebaand voor ons die hier nog rondlopen. We zullen je werk voortzetten, ieder op onze eigen manier.
Je kwam heel graag (het liefst met vriendinnen) in onze zadenwinkel in Dordrecht. De opwinding van al die soorten en teeltdromen gaf je energie. We verkopen dan ook graag je boek Mild Tuinieren en houden je zo nog een poosje bij ons. Voor Jan en de kinderen hopen we op troost, veerkracht en een liefdevol gedenken!
Ik heb je boek gelezen van kortsluiting in mijn hoofd onze dochter heeft dat ook al enkele keren meegemaakt ik u ben u heel dankbaar voor wat u allemaal hebt gedaan voor de zorg daar in te verbeteren en ik vind het heel erg dat het voor u allemaal te zwaar geworden is ik ga u wel missen met de verhalen waar ik moed kon uitputten rust nu maar in vrede .
Kippenvel, verdrietig, ik kende je niet, maar las je verhaal. Zo jammer dat we je op deze wereld moet missen. Veel sterkte voor jouw lieve echtgenoot en kinderen.
MA
Ik blijf je een zeer moedige vrouw vinden. Hoe je de zaken kon benoemen en aankaarten . Zo strijdbaar! Oprecht. Eerlijk. Menselijk !!!
Als een Boudica of een Jeanne d’Arc.
Voor ben je altijd een grote Dame geweest !!!
Respect ✊
Rust in vrede 🙏
Hettie
Lieve Brenda
Ik ken je niet. Ik kende je niet. Een twist van het lot heeft erover beslist dat jouw overlijden mijn pad heeft gekruist. Nog voor ik je maar heb kunnen leren kennen, bleek dat je op een steenworp van mij woonde en dat ik je zoon op schools vlak onder mijn hoede kreeg.
Je overlijden raakt me heel hard. Mentaal welzijn en de gebrekkige ondersteuning of hulp daarrond, zijn zaken die me de laatste jaren de hoogste hoogtes en de laagste laagtes van het leven hebben doen ontdekken. Je beslissing om de eeuwige rust op te zoeken, komt daarom des te harder binnen. Ik kan niet anders dan je bedanken om van dit onderwerp je levenswerk te hebben gemaakt. De vele reacties tonen alleen maar aan hoeveel mensen je hebt geraakt en vooruitgeholpen – ja, zelfs hebt gered.
Je hebt niet alleen een steen verlegd, je hebt een onderwerp dat maatschappelijk als ‘ongemakkelijk’ of ‘problematisch’ werd bestempeld uit de schaduw gehaald. Ik kan niet anders dan je daarvoor dankbaar zijn. Ik beloof om samen met de vele anderen die inspiratie putten uit jouw strijd om het gevecht verder te zetten. Het gevecht tegen mezelf, het gevecht tegen het taboe, het gevecht tegen de vooroordelen en het gevecht tegen de lacunes in het systeem. Ik beloof dit jaar zorg te dragen voor je zoon waar ik kan, moge jouw vrijgevochten en kritische geest voortleven in hem, je andere zonen, je man en iedereen die jij liefhad én iedereen die jou liefhad.
Ik hoop dat je de rust hebt gevonden waar je zo naar snakte. Bedankt voor alles.
Liefs
LS
Wat een mooie viering was het gisteren… De liefde en warmte voor deze prachtige vrouw was heel tastbaar!
Bren, zoals we haar op de GLTT noemden, was een uniek persoon die iedereen om zich heen deed opfleuren met haar stralende lach, haar aanstekelijke glimlach en haar onuitputtelijke energie. Ik zal nooit vergeten hoe we in Dublin arm in arm en uit volle borst een ode brachten aan Molly Malone:
In Dublin’s fair city
Where the girls are so pretty
I first set my eyes on sweet Molly Malone
As she wheeled her wheelbarrow
Through streets broad and narrow
Crying, “Cockles and mussels, alive, alive, oh!”
Alive, alive, oh
Alive, alive, oh
Crying, “Cockles and mussels, alive, alive, oh”
“Very much alive”, dat was jij, Brenda! Ik ben blij dat ik je heb mogen kennen en mis je nu al…
Heel veel sterkte voor je gezin en je hele familie!
Greet Devaddere