1978
2024
“But you knew there would always be the spring,
as you knew the river would flow again after it was frozen.”
Ernest Hemingway
Er komt altijd lente na de winter, sprak Brenda vaak hoopvol. Ze maakte er zelfs een project van: een 6-delige kaartenset om hen die het mentaal zwaar hebben een beetje lente op te sturen. Want als geen ander wist ze hoe het is om je vergeten te voelen. En hoe groot de nood aan sprankjes hoop is, als de winter veel te lang lijkt te duren. Het besef dat er altijd weer een lente komt, uit de grond steeds weer nieuwe bloemen groeien, heeft altijd veel voor Brenda betekend.
Deze website is een liefdevolle herinnering aan Brenda Froyen. Een plek om haar leven te eren en te herdenken. We nodigen je daarom uit fijne, inspirerende, rakende, ontroerende herinneringen met of aan Brenda te delen. In beeld of taal. Voel daarnaast ook de ruimte om uiting te geven aan alle gevoelens die met haar verlies gepaard kunnen gaan.
Opdat Brenda nooit zal worden vergeten, we haar missie voort blijven zetten, en het nu voor haar maar eeuwig lente mag zijn. Ze heeft niets minder verdiend.
Wat betekende Brenda voor jou? Hoe heeft ze je geraakt, geïnspireerd, ontroerd, aan het lachen gemaakt?
Deel hier jouw foto, verhaal, herinnering, of laat een reactie achter.
Verhalen en herinneringen aan Brenda
Met ongeloof en ontzetting vernemen we het overlijden van Brenda.
Enkele jaren geleden mochten we Brenda ontmoeten in Sint-Niklaas, op een netwerkavond van de psychologenkring Waasland rond het thema psychose. Ze sprak vol passie, inzicht en humor over haar ervaringen met de hulpverlening en zette ons allemaal aan het denken. Wat een overweldigende aanwezigheid was ze!
Zij is een inspiratie geweest voor velen, en wie haar van dichtbij kende of volgde, weet ook hoe hobbelig en vol kuilen haar pad geweest is. Meermaals struikelde en viel ze. En ze krabbelde weer recht. Meermaals was ze de wanhoop nabij. Toch bleef ze een strijder. The wounded warrior.
Ze vocht voor zichzelf, haar gezin en alle kwetsbare mensen met psychisch lijden.
En ja, dat zijn we eigenlijk allemaal. Kwetsbaar. Vatbaar voor psychische problemen. We hebben anderen nodig die ons op zo’n moment verzorgen en voor ons vechten. Brenda zat afwisselend, en soms ook tegelijk, aan beide zijden: ze had zorg nodig, maar ze vocht tegelijk ook met al wat ze in zich had.
Ze vocht tegen de onmenselijke bejegening in justitie en in de hulpverlening. Ze vocht tegen het stigma.
Ze inspireerde velen en in haar gevecht heeft ze ongetwijfeld ook vele anderen geërgerd en geconfronteerd. Maar geen enkele verandering kan gebeuren zonder wrijving. Daar had ze geen schrik voor, zo leek het wel. Maar misschien, diep binnenin, wel… Dat weet alleen zij. En wie dicht bij haar stond.
En als ze niet vocht, dan schreef ze, sprak ze, vertelde ze, onderwees ze…
Ze bezat de gave van het woord. Ze had passie en moed.
Of ze genoot van haar gezin. De liefde voor jou Jan, en voor jullie, Jip, Lom en Zen, spatte eraf.
Of ze tuinierde, reisde, …
Ze heeft niet één, maar meerdere stenen verlegd in de rivier. Dat zeker.
Ze werd ongelooflijk graag gezien.
Ons hart vult zich bij dit droeve nieuws met verdriet en liefde.
Onze warmte gaat uit naar al wie haar lief is. Bovenal naar Jan en de kinderen, geen dag zal meer dezelfde zijn zonder jullie geliefde vrouw en mama.
We wensen jullie troost, steun, moed, warmte, hoop… Mensen die er zijn voor jullie als het even niet meer lukt.
Mensen die openstaan voor jullie en die Brenda’s persoon mee dragen over alle grenzen van leven en dood heen, zodat haar enorme erfenis doorgegeven kan worden aan al wie daar baat bij heeft.
Dank je Brenda. We zullen je nooit vergeten.
Els Seynaeve,
namens psychologenkring Waasland
Brenda, ik ken je nu pas.. wat een vrouw ben je geweest! Ongeloof, na zo’n strijd. Geen woorden. Oprecht deelneming aan de familie van deze oh zo bijzondere vrouw.
Kentha Opsomer
Brenda,
Je heengaan raakt me zo. Je wist bij zoveel mensen, inclusief mezelf, meerdere gevoelige snaren te raken.
Het grijpt me naar de keel, wat jij hebt moeten verduren. Het warmt ook mijn hart, alle wijsheid die je ons hebt gegeven.
Je leerde me het belang van ZIJN als hulpverlener. Van zitten bij de pijn, de angst en de wanhoop van mijn client.
Steeds weer met een open vizier, een meevoelen en een meegaan in de ander, en tegelijk mezelf niet verliezen.
Je leerde me het belang van vrouwen in hun autonomie laten. Wat betékent bvb die borstvoeding voor hen? Daarin niet in te grijpen vooraleer we al deze waarden samen helder hebben. Een bewustzijn ook, dat we veel schade kunnen berokken als hulpverlener, wanneer we daarin te snel gaan, of hun proces overnemen.
Er is nog zoveel werk in de psychiatrie en de (perinatale) zorg. Elke dag zie ik beter en beter hoe individuen kraken onder een gefaald systeem, en hoe vrouwen denken dat zij zelf de oorzaak zijn, en dit ook nog even zelf denken te moeten fixen.
Ik zal me altijd je werk, je energie, je uitstraling, je tuin(!) en daadkracht herinneren en ook meenemen in mijn job. En, op mijn eigen tempo en met mededogen voor jou, mezelf en al mijn cliënten, blijven vechten tegen het nog zo vaak zo onzichtbare onrecht.
Dank je om het me te laten zien <3
Alle liefs aan jouw fantastische, warme gezin.
Rust zacht.
Jolien
Deze planeet huilt om het verlies van een ongelofelijk mooie, inspirerende, sterke en unieke vrouw. Zo afschuwelijk jammer dat de dappere strijdster die je was Brenda, opnieuw door deze zware donkerte moest gaan, eentje die je dit keer onherroepelijk bracht naar het licht in een ander universum en zo een einde aan je pijn maakte. Velen zijn diep geraakt door je vertrek, en velen zullen hopelijk op hun manier je zo broodnodige strijd voor een meer humane GGZ in dit land verderzetten. Het ga je goed Brenda en bedankt voor je oprechte ‘zijn’.
Voor je gezin dat je zo lief was, alle warmte van de wereld om met jouw gemis verder te kunnen gaan.
Het is alweer een aantal jaren geleden dat ik met Brenda samenwerkte rond haar theatervoorstelling ‘Kortsluiting in mijn hoofd’. De herinnering is sterk. Haar vriendelijke, lachende ogen. De ontroering – vooral wanneer ze over haar Jan en de jongens sprak. De drive om de wereld een stukje mooier te maken. Haar scherpte, haar humor…
Brenda zei destijds tegen mij dat ze hoopte met deze voorstelling heel misschien een steen in de rivier te verleggen. Dat is gelukt. Wat heeft ze veel mensen bereikt met haar voorstellingen, ontmoetingen, boeken…. Een mooi mens, een groot verdriet.
Dag lieve Brenda
210 reacties
Na jouw overlijden, kreeg ik dat door via mijn dochter. Zij had op Karel de Grote Hogeschool een gastles van jou gehad voor het vak psyhopathologie. Ze schreef me dat ze die gastles nooit vergeten was en dat jij haar was bij gebleven en hoe ze bewondering had voor jou, dat je zo’n sterke vrouw was… Hoe ze versteld stond van de manier waarop je kon vertellen over wat je had meegemaakt en wat je wou bereiken om de zorg hierrond te verbeteren. Je hebt zeker impact gehad op haar!!
Wat een onwaarschijnlijk verlies. Brenda haar boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’ was op verschillende manieren belangrijk voor mij: het hielp mij lotgenoten vinden en toonde dat herstel mogelijk is. Het boek was mijn licht aan het einde van de tunnel toen ik dat nodig had. Ik heb haar dat ook verteld toen ze kwam spreken in Sint-Niklaas. Ze heeft mijn herstelproces mee vorm gegeven en daar zal ik haar voor altijd dankbaar voor zijn.
2 dagen voor je overlijden hebben we nog even gechat….het ging je niet…je was terug bij af…maar nooit gedacht dat dat ons laatste chatberichtje zou zijn.
Hoe onwezenlijk blijft het toch…iemand verliezen die zo gevochten heeft en zo sterk leek. Ik mocht Brenda verschillende keren ontmoeten tijdens fora van Uilenspiegel en Ups&Downs. Fijne gesprekjes tijdens de signeersessies van haar boeken. Tijdens haar lezingen, het verhaal van haar ziekteproces maar vooral haar aanklachten over de zorgverlening in de psychiatrie, kon ik alleen maar bevestigend knikken. Terwijl ik dit schrijf komen mijn ervaringen in alle hevigheid terug. Ook ik heb klachten ingediend tegen de instellingen waar ik verbleef. 1 psychiater uit de instelling heeft mij au serieux genomen en de fouten erkend. Eén van de weinigen zeker? We moeten het werk van Brenda verderzetten, absoluut. Met haar verhalen, haar boeken, die ik nu opnieuw ter haar herinnering zal herlezen, zal ik mij blijvend inzetten tegen de kwaliteit van de zorg voor ons, kwetsbare mensen. Veel moed voor Jan, Jip, Lom en Zen. Dikke knuffel.
Hoi lieve Brenda,
het is goed zo hoewel het mij wel enorm verdriet doet, te horen dat je hier niet meer bent in fysieke vorm :'(
Jij was en bent inderdaad een Engel, en een Martelaar nu ook. Ik heb nog onder andere met je gemaild begin dit jaar, we noemden elkaar ‘medestrijders’ 🙂
Ik begrijp waarom je hebt besloten om eruit te stappen en het is goed zo. Niemand is boos op jou. De ggz is gewoon regelmatig sadistisch en ook gewelddadig naar haar ‘patienten’ m.n. die met een (in HUN bewoordingen) ‘psychose’. Ja dat is echt heel, heel erg zwaar. Vooral als je dit (telkens weer) moet ondergaan. Ik heb o.a. je boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’ gelezen. Ik heb zelf ook meer boeken geschreven over mijn ‘psychosen’ en de ggz behandelingen die volgden, die ook uitgegeven zijn -zie mijn website hieronder. (Mede) daarover mailden wij met elkaar en ik vond dat contact heel waardevol. Brenda, er wordt van je gehouden. Waarschijnlijk voel je je nu beter, waar je ook bent (het Licht waarschijnlijk). Niemand is boos op jou.
En anderen gaan ‘gewoon’ verder met deze strijd, de mensen die hier nog rondlopen inclusief ik zelf en mensen uit mijn omgeving. Er zullen altijd ‘rebellen’ blijven. De ggz MOET anders.. menselijker.. liefdevoller! Al dat sadisme etc. MOET stoppen! Misschien heb jij deze strijd ‘verloren’.. maar de oorlog zullen wij winnen.. ze IS al gewonnen ook al lijkt dat nog (lang) niet zo!
Je zal altijd een plekje in mijn hart blijven houden. Lieve medestrijdster <3
Liefs,
Diana
Je wordt gemist!
Wist je maar hoe GEWELDIG je was!
Brenda,
het doet zo’n deugd je stem te horen, in de podcast ‘Stemmen over psychose’.
Je missie gaat door…!
Lieve familie en vrienden van Brenda,
Het overlijden van Brenda vernam ik door de nieuwsbrief van PsychoseNet Nederland. Het raakte mij enorm dit te lezen. De pijn die jullie hebben met dit verlies is niet uit te drukken in woorden. Intens verdrietig…
Zelf heb ik een verleden met psychoses en ik voel net als Brenda een missie om meer bewustzijn te brengen binnen de GGZ. Ik leerde Brenda dus zo kennen, door dit overlijdensbericht. Ik ging een filmpje van haar kijken en ik voelde direct: wat zij niet meer kan afmaken, ga ik doen. Alsof ik ineens heel sterk deze taak voelde.
In de zomer heb ik besloten om een boek te schrijven over mijn herstel en zojuist stuurt mijn moeder een artikel door van Brenda waarin ze ons de kanaries in de kolenmijn noemt. Deze metafoor heb ik in mijn inleiding eerder gezet en ik wist dus niet dat Brenda deze ook gebruikt. Deze synchroniciteit is prachtig en zie ik als een teken. Zonder elkaar te hebben gekend, toch zo gelijkgestemd. Dit gevoel van deze taak heeft ertoe geleid dat ik de impuls voelde om auteur te worden bij PsychoseNet, en dat ben ik ook geworden. Brenda is een inspiratie voor mij en haar missie draag ik diep in mijn hart.
En mijn hart gaat naar alle naasten uit. Ik wens iedereen veel kracht, zachtheid, liefde en heling toe in dit proces. Dit verlies is zo groot… Ik leef met jullie mee…
Veel liefs,
Marieke van der Wielen
Met een diep respect en dankbaarheid voor jouw werk, een geschenk aan iedereen die te maken heeft met psychoses en zoekt naar menselijkheid, open communicatie en informatie en community. Je voetstappen hebben een pad gebaand voor ons die hier nog rondlopen. We zullen je werk voortzetten, ieder op onze eigen manier.
Je kwam heel graag (het liefst met vriendinnen) in onze zadenwinkel in Dordrecht. De opwinding van al die soorten en teeltdromen gaf je energie. We verkopen dan ook graag je boek Mild Tuinieren en houden je zo nog een poosje bij ons. Voor Jan en de kinderen hopen we op troost, veerkracht en een liefdevol gedenken!
Ik heb je boek gelezen van kortsluiting in mijn hoofd onze dochter heeft dat ook al enkele keren meegemaakt ik u ben u heel dankbaar voor wat u allemaal hebt gedaan voor de zorg daar in te verbeteren en ik vind het heel erg dat het voor u allemaal te zwaar geworden is ik ga u wel missen met de verhalen waar ik moed kon uitputten rust nu maar in vrede .
Kippenvel, verdrietig, ik kende je niet, maar las je verhaal. Zo jammer dat we je op deze wereld moet missen. Veel sterkte voor jouw lieve echtgenoot en kinderen.
MA
Ik blijf je een zeer moedige vrouw vinden. Hoe je de zaken kon benoemen en aankaarten . Zo strijdbaar! Oprecht. Eerlijk. Menselijk !!!
Als een Boudica of een Jeanne d’Arc.
Voor ben je altijd een grote Dame geweest !!!
Respect ✊
Rust in vrede 🙏
Hettie
Lieve Brenda
Ik ken je niet. Ik kende je niet. Een twist van het lot heeft erover beslist dat jouw overlijden mijn pad heeft gekruist. Nog voor ik je maar heb kunnen leren kennen, bleek dat je op een steenworp van mij woonde en dat ik je zoon op schools vlak onder mijn hoede kreeg.
Je overlijden raakt me heel hard. Mentaal welzijn en de gebrekkige ondersteuning of hulp daarrond, zijn zaken die me de laatste jaren de hoogste hoogtes en de laagste laagtes van het leven hebben doen ontdekken. Je beslissing om de eeuwige rust op te zoeken, komt daarom des te harder binnen. Ik kan niet anders dan je bedanken om van dit onderwerp je levenswerk te hebben gemaakt. De vele reacties tonen alleen maar aan hoeveel mensen je hebt geraakt en vooruitgeholpen – ja, zelfs hebt gered.
Je hebt niet alleen een steen verlegd, je hebt een onderwerp dat maatschappelijk als ‘ongemakkelijk’ of ‘problematisch’ werd bestempeld uit de schaduw gehaald. Ik kan niet anders dan je daarvoor dankbaar zijn. Ik beloof om samen met de vele anderen die inspiratie putten uit jouw strijd om het gevecht verder te zetten. Het gevecht tegen mezelf, het gevecht tegen het taboe, het gevecht tegen de vooroordelen en het gevecht tegen de lacunes in het systeem. Ik beloof dit jaar zorg te dragen voor je zoon waar ik kan, moge jouw vrijgevochten en kritische geest voortleven in hem, je andere zonen, je man en iedereen die jij liefhad én iedereen die jou liefhad.
Ik hoop dat je de rust hebt gevonden waar je zo naar snakte. Bedankt voor alles.
Liefs
LS
Wat een mooie viering was het gisteren… De liefde en warmte voor deze prachtige vrouw was heel tastbaar!
Bren, zoals we haar op de GLTT noemden, was een uniek persoon die iedereen om zich heen deed opfleuren met haar stralende lach, haar aanstekelijke glimlach en haar onuitputtelijke energie. Ik zal nooit vergeten hoe we in Dublin arm in arm en uit volle borst een ode brachten aan Molly Malone:
In Dublin’s fair city
Where the girls are so pretty
I first set my eyes on sweet Molly Malone
As she wheeled her wheelbarrow
Through streets broad and narrow
Crying, “Cockles and mussels, alive, alive, oh!”
Alive, alive, oh
Alive, alive, oh
Crying, “Cockles and mussels, alive, alive, oh”
“Very much alive”, dat was jij, Brenda! Ik ben blij dat ik je heb mogen kennen en mis je nu al…
Heel veel sterkte voor je gezin en je hele familie!
Greet Devaddere