1978
2024
“But you knew there would always be the spring,
as you knew the river would flow again after it was frozen.”
Ernest Hemingway
Er komt altijd lente na de winter, sprak Brenda vaak hoopvol. Ze maakte er zelfs een project van: een 6-delige kaartenset om hen die het mentaal zwaar hebben een beetje lente op te sturen. Want als geen ander wist ze hoe het is om je vergeten te voelen. En hoe groot de nood aan sprankjes hoop is, als de winter veel te lang lijkt te duren. Het besef dat er altijd weer een lente komt, uit de grond steeds weer nieuwe bloemen groeien, heeft altijd veel voor Brenda betekend.
Deze website is een liefdevolle herinnering aan Brenda Froyen. Een plek om haar leven te eren en te herdenken. We nodigen je daarom uit fijne, inspirerende, rakende, ontroerende herinneringen met of aan Brenda te delen. In beeld of taal. Voel daarnaast ook de ruimte om uiting te geven aan alle gevoelens die met haar verlies gepaard kunnen gaan.
Opdat Brenda nooit zal worden vergeten, we haar missie voort blijven zetten, en het nu voor haar maar eeuwig lente mag zijn. Ze heeft niets minder verdiend.
Wat betekende Brenda voor jou? Hoe heeft ze je geraakt, geïnspireerd, ontroerd, aan het lachen gemaakt?
Deel hier jouw foto, verhaal, herinnering, of laat een reactie achter.
Verhalen en herinneringen aan Brenda
Brenda was mijn docente Nederlands tijdens de opleiding tot kleuterleidster een 15-tal jaren geleden. Na 3 jaar les van haar te krijgen werd ze mijn mentor voor zelfstandige stage en mijn eindwerk rond verteltassen in Zuid Afrika. Brenda’s menselijke, eerlijke en oprechte manier van begeleiden maakte van mij een betere juf, en een betere persoon. Ik volgde haar lessen altijd met veel enthousiasme en vol bewondering. Ik keek als het ware op naar haar manier van lesgeven, haar passie, haar vuur. De vonken en pretlichtjes in haar ogen blonken elke keer ze voor een groep studenten stond. Enkele jaren later, afgestudeerd, getrouwd en enkele kids verder bleef ik haar weg op afstand volgen. Brenda’s avonturen met haar drie jongens, de reizen die ze maakte, de moeilijker periode’s waar ze doorging… inmiddels had ik ook 3 kleine jongens rondlopen, en de gelijkenissen in ons leven vond ik troostend op vele vlakken. ik vond altijd kracht in het feit dat Brenda zo eerlijk over haar struggles kon praten. Dus durfde ik dat ook meer te doen. Ik stuurde Brenda soms, voor raad of gewoon omdat ik wist dat ze me begreep. Brenda, je blijft voor mij altijd degene die het vuurtje in mij hebt wakker gemaakt op leerkracht-vlak.
Wat ga ik je missen, ook al was het contact de afgelopen jaren op afstand. Je betekende enorm veel!
Rust zacht, lieve Brenda
Ik vernam deze middag, via de media, het overlijden van Brenda Froyen.
Brenda heb ik een paar keer geïnterviewd.
De eerste keer voor OKRA-magazine (2019), een jaar in volle coronatijd voor Femma 100 (2020). Ik woonde ook lezingen bij, over wat doen als het potje overkookt (bv), en over de psychiatrie en omgaan met een psychose.
En tussenin – zo gaat dat soms met sommige interviewees en sprekers – had ik regelmatig contact. Soms nam Brenda contact op, soms ik. Ook tijdens haar laatste moeilijke periode, de periode van haar tweede psychose en depressie… Tot enkele weken terug nog.
En ze postte veel op Facebook en Instagram en andere sociale media, zodat iedereen die dat wou, haar kon volgen. Niet tegen te houden, nee. Maar dat hoefde ook niet. Want o zo sterk altijd, en o zo bemoedigend, en o zo wijs, wat Brenda schreef, voor ieder van ons, en in het bijzonder voor al wie het psychisch moeilijk heeft, en die hen met een groot hart proberen ondersteunen.
Haar dood, doet me wat. Haar dood, raakt me diep. Ik vloek. Verdomme. En denk en veeg tegelijk de gedachte weg – als wou ik dat het niet waar was – dat Brenda rust heeft gevonden. Maar wat een worsteling. Wat een moeilijke strijd.
Mijn gedachten gaan naar Jan, de man van Brenda, die ze steevast de beste man van de wereld noemde. Mijn gedachten gaan naar haar drie zonen, haar die geweldige gasten, bv. Jip – die namens alle drie – deze zomer nog een fantastisch warm interview weggaf, over zijn moeder.
En ondertussen bekijk en lees ik
– als reactie op de brief van Brenda’s man Jan op Fb, honderden warme reacties
– de beelden en verhalen op de pas geopende website: www.altijdlentenadewinter.be-
– het ‘in memoriam Brenda Froyen’ dat Sara Vandekerckhove in De Morgen, met de gepaste titel: ‘Brenda Froyen (1978-2024): ‘Ze toonde hoe burgerzin en verontwaardiging tot zoveel moois
kunnen leiden’
– hoe psychosenet.be- haar stichtster en bezielster eert en herdenkt
– het interview dat ik met Brenda had, voor OKRA-magazine en voor Femma 100 (verhaal 91 van de 100) in 2019-2020 https://www.femma.be/nl/artikels/persoonlijk-verhaal/ben-ik-dan-nu-weer-normaal
Bedankt lieve Brenda, voor al wat je voor mij en voor zovelen hebt betekend.
PS. Eén van de grote boodschappen van Brenda was: ‘Zit je vast, of heb je het moeilijk met iets, praat er dan over.’ Bv. met iemand uit je omgeving.’ Of bv. met Tele-Onthaal, tel. 106 (gratis) of via www.tele-onthaal.be(chat)
De lessen taal zullen mij voor altijd bijblijven. Jij en Eva, wat een duo. Hopelijk heb je nu de rust gevonden die je zocht.
Het gaat je goed. 💫
Ik wens je geen rust in vrede Brenda want dat zou je vreselijk gevonden hebben. We hebben meer gebotst dan iets anders maar toch zal ik de herinneringen koesteren. Je was op en top een fantastisch mens
Lieve Brenda
Ik wou me inschrijven in een cursus als postpartum consulent bij Liv in februari 2019, jij zou hierin ook een stukje opnemen. De situatie voor mij op dat moment was niet ideaal, uiteindelijk schreef ik me toch niet in. Ik bleef je wel volgen! Als lotgenoot na een psychotische postpartumdepressie schreef ik je ook soms prive. Het onrecht dat je ervaarde was soms ook dat van mij en raakte me enorm. Graag stond ik in gesprekken met anderen mee op de barricade. Ik verspreidde jouw woord, dat ook het mijne was. Ik kon het niet verdragen als ik ergens wat kritiek over je opving en ging dan graag in de verdediging. Brenda, je gaf ook mij een stem. Ik zit hier nu, vol ongeloof, vol verdriet en toch erg dankbaar.
Ik houd ook in herinnering dat je 3 kinderen en je man er onvoorwaardelijk voor jou waren en ook omgekeerd, ik leef erg met hen mee.
Geen vaarwel Brenda, maar tot ziens. Rust zacht.
210 reacties
Na jouw overlijden, kreeg ik dat door via mijn dochter. Zij had op Karel de Grote Hogeschool een gastles van jou gehad voor het vak psyhopathologie. Ze schreef me dat ze die gastles nooit vergeten was en dat jij haar was bij gebleven en hoe ze bewondering had voor jou, dat je zo’n sterke vrouw was… Hoe ze versteld stond van de manier waarop je kon vertellen over wat je had meegemaakt en wat je wou bereiken om de zorg hierrond te verbeteren. Je hebt zeker impact gehad op haar!!
Wat een onwaarschijnlijk verlies. Brenda haar boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’ was op verschillende manieren belangrijk voor mij: het hielp mij lotgenoten vinden en toonde dat herstel mogelijk is. Het boek was mijn licht aan het einde van de tunnel toen ik dat nodig had. Ik heb haar dat ook verteld toen ze kwam spreken in Sint-Niklaas. Ze heeft mijn herstelproces mee vorm gegeven en daar zal ik haar voor altijd dankbaar voor zijn.
2 dagen voor je overlijden hebben we nog even gechat….het ging je niet…je was terug bij af…maar nooit gedacht dat dat ons laatste chatberichtje zou zijn.
Hoe onwezenlijk blijft het toch…iemand verliezen die zo gevochten heeft en zo sterk leek. Ik mocht Brenda verschillende keren ontmoeten tijdens fora van Uilenspiegel en Ups&Downs. Fijne gesprekjes tijdens de signeersessies van haar boeken. Tijdens haar lezingen, het verhaal van haar ziekteproces maar vooral haar aanklachten over de zorgverlening in de psychiatrie, kon ik alleen maar bevestigend knikken. Terwijl ik dit schrijf komen mijn ervaringen in alle hevigheid terug. Ook ik heb klachten ingediend tegen de instellingen waar ik verbleef. 1 psychiater uit de instelling heeft mij au serieux genomen en de fouten erkend. Eén van de weinigen zeker? We moeten het werk van Brenda verderzetten, absoluut. Met haar verhalen, haar boeken, die ik nu opnieuw ter haar herinnering zal herlezen, zal ik mij blijvend inzetten tegen de kwaliteit van de zorg voor ons, kwetsbare mensen. Veel moed voor Jan, Jip, Lom en Zen. Dikke knuffel.
Hoi lieve Brenda,
het is goed zo hoewel het mij wel enorm verdriet doet, te horen dat je hier niet meer bent in fysieke vorm :'(
Jij was en bent inderdaad een Engel, en een Martelaar nu ook. Ik heb nog onder andere met je gemaild begin dit jaar, we noemden elkaar ‘medestrijders’ 🙂
Ik begrijp waarom je hebt besloten om eruit te stappen en het is goed zo. Niemand is boos op jou. De ggz is gewoon regelmatig sadistisch en ook gewelddadig naar haar ‘patienten’ m.n. die met een (in HUN bewoordingen) ‘psychose’. Ja dat is echt heel, heel erg zwaar. Vooral als je dit (telkens weer) moet ondergaan. Ik heb o.a. je boek ‘Kortsluiting in mijn hoofd’ gelezen. Ik heb zelf ook meer boeken geschreven over mijn ‘psychosen’ en de ggz behandelingen die volgden, die ook uitgegeven zijn -zie mijn website hieronder. (Mede) daarover mailden wij met elkaar en ik vond dat contact heel waardevol. Brenda, er wordt van je gehouden. Waarschijnlijk voel je je nu beter, waar je ook bent (het Licht waarschijnlijk). Niemand is boos op jou.
En anderen gaan ‘gewoon’ verder met deze strijd, de mensen die hier nog rondlopen inclusief ik zelf en mensen uit mijn omgeving. Er zullen altijd ‘rebellen’ blijven. De ggz MOET anders.. menselijker.. liefdevoller! Al dat sadisme etc. MOET stoppen! Misschien heb jij deze strijd ‘verloren’.. maar de oorlog zullen wij winnen.. ze IS al gewonnen ook al lijkt dat nog (lang) niet zo!
Je zal altijd een plekje in mijn hart blijven houden. Lieve medestrijdster <3
Liefs,
Diana
Je wordt gemist!
Wist je maar hoe GEWELDIG je was!
Brenda,
het doet zo’n deugd je stem te horen, in de podcast ‘Stemmen over psychose’.
Je missie gaat door…!
Lieve familie en vrienden van Brenda,
Het overlijden van Brenda vernam ik door de nieuwsbrief van PsychoseNet Nederland. Het raakte mij enorm dit te lezen. De pijn die jullie hebben met dit verlies is niet uit te drukken in woorden. Intens verdrietig…
Zelf heb ik een verleden met psychoses en ik voel net als Brenda een missie om meer bewustzijn te brengen binnen de GGZ. Ik leerde Brenda dus zo kennen, door dit overlijdensbericht. Ik ging een filmpje van haar kijken en ik voelde direct: wat zij niet meer kan afmaken, ga ik doen. Alsof ik ineens heel sterk deze taak voelde.
In de zomer heb ik besloten om een boek te schrijven over mijn herstel en zojuist stuurt mijn moeder een artikel door van Brenda waarin ze ons de kanaries in de kolenmijn noemt. Deze metafoor heb ik in mijn inleiding eerder gezet en ik wist dus niet dat Brenda deze ook gebruikt. Deze synchroniciteit is prachtig en zie ik als een teken. Zonder elkaar te hebben gekend, toch zo gelijkgestemd. Dit gevoel van deze taak heeft ertoe geleid dat ik de impuls voelde om auteur te worden bij PsychoseNet, en dat ben ik ook geworden. Brenda is een inspiratie voor mij en haar missie draag ik diep in mijn hart.
En mijn hart gaat naar alle naasten uit. Ik wens iedereen veel kracht, zachtheid, liefde en heling toe in dit proces. Dit verlies is zo groot… Ik leef met jullie mee…
Veel liefs,
Marieke van der Wielen
Met een diep respect en dankbaarheid voor jouw werk, een geschenk aan iedereen die te maken heeft met psychoses en zoekt naar menselijkheid, open communicatie en informatie en community. Je voetstappen hebben een pad gebaand voor ons die hier nog rondlopen. We zullen je werk voortzetten, ieder op onze eigen manier.
Je kwam heel graag (het liefst met vriendinnen) in onze zadenwinkel in Dordrecht. De opwinding van al die soorten en teeltdromen gaf je energie. We verkopen dan ook graag je boek Mild Tuinieren en houden je zo nog een poosje bij ons. Voor Jan en de kinderen hopen we op troost, veerkracht en een liefdevol gedenken!
Ik heb je boek gelezen van kortsluiting in mijn hoofd onze dochter heeft dat ook al enkele keren meegemaakt ik u ben u heel dankbaar voor wat u allemaal hebt gedaan voor de zorg daar in te verbeteren en ik vind het heel erg dat het voor u allemaal te zwaar geworden is ik ga u wel missen met de verhalen waar ik moed kon uitputten rust nu maar in vrede .
Kippenvel, verdrietig, ik kende je niet, maar las je verhaal. Zo jammer dat we je op deze wereld moet missen. Veel sterkte voor jouw lieve echtgenoot en kinderen.
MA
Ik blijf je een zeer moedige vrouw vinden. Hoe je de zaken kon benoemen en aankaarten . Zo strijdbaar! Oprecht. Eerlijk. Menselijk !!!
Als een Boudica of een Jeanne d’Arc.
Voor ben je altijd een grote Dame geweest !!!
Respect ✊
Rust in vrede 🙏
Hettie
Lieve Brenda
Ik ken je niet. Ik kende je niet. Een twist van het lot heeft erover beslist dat jouw overlijden mijn pad heeft gekruist. Nog voor ik je maar heb kunnen leren kennen, bleek dat je op een steenworp van mij woonde en dat ik je zoon op schools vlak onder mijn hoede kreeg.
Je overlijden raakt me heel hard. Mentaal welzijn en de gebrekkige ondersteuning of hulp daarrond, zijn zaken die me de laatste jaren de hoogste hoogtes en de laagste laagtes van het leven hebben doen ontdekken. Je beslissing om de eeuwige rust op te zoeken, komt daarom des te harder binnen. Ik kan niet anders dan je bedanken om van dit onderwerp je levenswerk te hebben gemaakt. De vele reacties tonen alleen maar aan hoeveel mensen je hebt geraakt en vooruitgeholpen – ja, zelfs hebt gered.
Je hebt niet alleen een steen verlegd, je hebt een onderwerp dat maatschappelijk als ‘ongemakkelijk’ of ‘problematisch’ werd bestempeld uit de schaduw gehaald. Ik kan niet anders dan je daarvoor dankbaar zijn. Ik beloof om samen met de vele anderen die inspiratie putten uit jouw strijd om het gevecht verder te zetten. Het gevecht tegen mezelf, het gevecht tegen het taboe, het gevecht tegen de vooroordelen en het gevecht tegen de lacunes in het systeem. Ik beloof dit jaar zorg te dragen voor je zoon waar ik kan, moge jouw vrijgevochten en kritische geest voortleven in hem, je andere zonen, je man en iedereen die jij liefhad én iedereen die jou liefhad.
Ik hoop dat je de rust hebt gevonden waar je zo naar snakte. Bedankt voor alles.
Liefs
LS
Wat een mooie viering was het gisteren… De liefde en warmte voor deze prachtige vrouw was heel tastbaar!
Bren, zoals we haar op de GLTT noemden, was een uniek persoon die iedereen om zich heen deed opfleuren met haar stralende lach, haar aanstekelijke glimlach en haar onuitputtelijke energie. Ik zal nooit vergeten hoe we in Dublin arm in arm en uit volle borst een ode brachten aan Molly Malone:
In Dublin’s fair city
Where the girls are so pretty
I first set my eyes on sweet Molly Malone
As she wheeled her wheelbarrow
Through streets broad and narrow
Crying, “Cockles and mussels, alive, alive, oh!”
Alive, alive, oh
Alive, alive, oh
Crying, “Cockles and mussels, alive, alive, oh”
“Very much alive”, dat was jij, Brenda! Ik ben blij dat ik je heb mogen kennen en mis je nu al…
Heel veel sterkte voor je gezin en je hele familie!
Greet Devaddere