In liefdevolle herinnering aan
Brenda Froyen

Een ondoofbaar licht

Met het bereiken van de lange, bonkige dijk die Friesland met Noord-Holland verbindt bereiken ook enige lichte zenuwen mijn maag. Op deze stikdonkere, laat-septemberse zaterdagavond vraag ik me af of dit een goed idee was. Het fietspad naast de A7 zou vanaf hier 32 kilometer enkel vooruit gaan en daarmee was elke geborgenheid van de volgauto de komende uren volledig onbereikbaar.

Mijn onderrug zeurt dat de vouwfiets waarop ik zit te klein is. Er is bovendien een realistische kans dat ik het comfort van mijn fiets zal moeten overdragen, mocht één van mijn hardlopende teamgenoten door blessures getroffen en vervangen moeten worden. Haast gereduceerd tot iets dat totaal overgeleverd is aan het onvoorspelbare stel ik mij voor hoe het getemde water van de oude Zuiderzee onze moed binnen enkele ogenblikken in overmoed zou kunnen doen verdrinken.

Dansend op de bühne

Terwijl de koplampen van een langsrazende auto onze dansende schaduwen op de opgelichte horizon projecteren komt een hardlopende teamgenote aan mijn rechterhand langszij. Ze is niet heel groot en draagt de capuchon van haar witte teamhoodie over haar hoofd. Haar tempo is straf en haar tred oogt onverzettelijk. Niets aan haar bewegingen verraadt dat ons team -op maximaal 3,5 uur slaap- al bijna 32 uur en 300 kilometer onderweg is, en dat zij daarvan al minimaal 30 kilometers met haar hoofd omhoog heeft hardgelopen. Laat staan dat we nog ruim 200 kilometer op het programma hebben.

Voor het eerst op onze reis raken we langer in gesprek. Hoewel zij nagenoeg niets van mij weet is het ook geen kennismakingsgesprek, want ik ken haar wel en ik heb al haar hoog zitten vanaf het moment dat ik haar zag. Brenda Froyen staat scherp op mijn netvlies als de vurig innemende, charmant-prominente, ervaringsdeskundige klasse-vrouw die boeken schrijft, zelfhulpplatforms optuigt en de congressen presenteert waarop ik andere Vlaamse kanonnen als Vanheule en De Wachter leer kennen. Brenda is hors catégorie als het gaat om het op de bühne samenbrengen van ervaring, kennis en inspiratie.

Tien voor Taal

Als uitgesproken en allicht ietwat over-zelfverzekerde Nederlander was ik door het werk van Froyen, Vanheule en De Wachter tot de reflectie gekomen dat oud-Hollandse luidruchtigheid ook in de GGZ niet per sé gelijk staat aan een beter begrip van geestelijke gezondheid of het herstel van psychische problemen. Het bracht me terug naar dat Nederlandse taalprogramma op tv van vroeger, waarin het Nederlandse team veel vaker bescheiden moest buigen voor het Vlaamse team dan andersom.

We raken aan de praat over één van de boeken die Brenda schreef: Lena. Hoewel ik haar boek nog niet gelezen heb krijg ik een soort backstage-pass achter het fictieve verhaal dat Brenda met Lena op de planken heeft gebracht. Ze vertelt me dat het verhaal over een hulpverlener gaat, en op welke manier zij zichzelf erin vertegenwoordigd heeft. Door de intens ingetogen glimlach op haar gezicht trek ik de conclusie dat haar verbeeldingsvermogen heel behulpzaam is geweest bij het schrijven van haar boek.

Het licht in de verte  

Tegen het vuurtorenlicht van het Waddeneiland in een verre verte, dat desondanks bijna aan te raken is, vraag ik haar of ze veel getraind heeft voor de monsterlijke tocht die we samen aan het afleggen zijn. Ze heeft niet zoveel getraind als ze zou willen: “een handvol doordeweekse rondjes van een paar kilometer”. Aan haar uitdrukking lees ik af dat dit verder niet echt een noemenswaardig gegeven is voor haar.

Haar uitdrukking komt niet veel later wel vol in bloei als ze me vertelt over de vier door haar zo geliefde mannen, die ons na de aanstaande laatste nacht in deze tocht zullen aanmoedigen richting de finish ergens in het midden van Nederland. Het Nederland dat niet alleen van Nederlanders is maar ook absoluut van Brenda. Ons land dus, waar deze Grande Dame Flamande een licht hielp aanwakkeren dat uiteindelijk ook mijn duistere overtuigingen zou doorbreken: dat ik nooit schrijver of vader zou kunnen worden.

Hoezeer gemis en pijn ogenschijnlijk alles kunnen doven, een licht dat eenmaal aanschouwd is zal voor eeuwig blijven branden.

Vaarwel Brenda x