Liefdevolle herinneringen
Lieve Brenda,
Jij deed me beseffen dat hulpverleners altijd een keus hebben.
Zie ik de psychose, of zie ik de persoon achter de psychose?
De mens die even de pedalen helemaal kwijt is, maar die met een menselijke en tegelijk zorgende aanpak veel sneller zijn pedalen terug kan vinden, en terug in het leven kan staan.
Ook deed je me beseffen dat een psychose iedereen kan overkomen, op elk moment in zijn of haar leven.
De bakker, de slager, de dokter, de fietsenmaker, de leraar…..iedereen.
En je deed me beseffen dat voor sommigen de psychose altijd ergens op de loer bleef liggen, en hen soms weer even in zijn greep kreeg.
Door jou leerde ik zien wat dat eigenlijk is, psychose, want hey de theorie uit de boekskes, laat ons eerlijk zijn…..Dat is van de jaren stillekes…We zijn nu meer mens toch? Of net niet?
Cliënten die ik bezocht aan huis, en die me in tranen vertelden over hun gedwongen opname en de bijzonder onmenselijke behandeling, leren me dat er nog steeds een lange weg te gaan is. een heel lange weg.( Het vastbinden, vaak naakt, het smeken en vragen of je van uit de isoleercel alsjeblieft naar het toilet mocht, nee mag niet, er staat een emmer…..Onmenselijk en ondraaglijk…..Angst voor weer een psychose en weer die behandeling, ik heb het te vaak gehoord )
Later kwam mijn eigen kind ook een psychose tegen. En nog een en nog een.
Maar ik blijf mijn kind zien, en niet de psychose, daar ergens zit hij, en op een dag keert de lente terug. Ik wacht dan op de bloemen van het zaadje dat is geplant.
Laat ons samen proberen kleine steentjes te verleggen….en ervoor zorgen dat welke behandeling dan ook zacht en warm en menselijk mag zijn. In jouw nagedachtenis…. Dank je Brenda
Dankjewel voor je krachtig spreken, je vertellen, je verhalen, je energie en je gedrevenheid. Het was pakkend en ingrijpend om te horen en van te leren. Je plantte zaadjes met woorden die beroerden, inspireerden, waarvan de herinnering blijft kleven. Dankjewel voor je geschreven woorden om te troosten, te delen, te inspireren. Dankjewel voor het wakker schudden met je heldere taal, je diepgang, je zin voor vrijheid.
Vaarwel Brenda Froyen. Jouw afscheid komt veel te plots en koud op ons bord. Ik herinner me jouw warmte en tomeloze energie, tijdens een van de fijnste interviews die ik ooit had (voor Feeling, in 2016).
Hoe kon iemand zoveel combineren, zoveel projecten tegelijk tot zo’n mooi einde brengen? Ik voelde misschien zelfs een steekje jaloezie, toen. Je hebt alleszins voor drie geleefd, in de te korte tijd dat je hier was en zoveel prachtige boeken, zinvolle inzichten en initiatieven nagelaten.
Ook in coronatijd praatten wij geregeld achter de schermen. Jij was iemand die niks voor lief nam, altijd scherp trachtte te kijken, die oprecht de wereld wou verbeteren. Je stelde mij vragen, de juiste vragen. Het is zo triest dat deze soms veel te grijze wereld eigenlijk geen weg kan met kleurrijke, creatieve en kritische zieltjes als de jouwe. Dat we hier iets mogen van leren misschien, en als maatschappij eens heel lang in de spiegel kijken.
Ik hoop dat je nu mag uitrusten. Ik wens je gezin en iedereen die jou van nabij liefhad zoveel kracht, zachtheid en steun als mogelijk is.
🤍✨🌻
Lieve Brenda,
Geen grotere strijder voor het eerlijke woord als jij..
Het eerlijke woord voor mensen die dat zelf even niet hebben, of soms simpelweg niet kunnen!
Klein, maar ohh zo krachtig, zo neem ik jou voor altijd mee in mijn hart ❤️
Lieve Jan, Lieve kinderen, ook jullie neem ik mee in mijn hart en gebed.. Ook jullie worden nooit vergeten!
❤️
Mijn diep medeleven gewenst bij het hartverscheurend verlies van jullie mama,dochter,partner,vriendin. Ik heb Brenda nooit persoonlijk gekend maar in de zoektocht naar informatie om toch iets van vat te krijgen op wat een dierbaar iemand doormaakt kwam ik bij haar verbijsterende verhalen maar ook bemoedigende woorden uit. Dankzij Brenda leerde ik de persoon te blijven zien achter deze hersenconditie. Heel zwaar verlies. Sterkte.
Ik heb na mijn opname een voorbeeld, zeg maar idool gehad, ze heette Brenda Froyen. Ze blijft , nu ze zelfmoord heeft gepleegd, iemand waar ik dankbaar voor ben. Ze heeft gestreden om patiënten meer rechten te geven, met gedeeld succes, en heeft nu haar (onrechtvaardige?!) strijd, moeten begraven.
Ze schreef boeken, ik heb er drie van haar en twee werden door haar gesigneerd. Het boek samen kwetsbaar signeerde ze met ‘Samen kwetsbaar. Samen sterk. Liefs Brenda.’. Het boek kortsluiting in mijn hoofd met ‘Aan Liesbet, soulmaatje van de psychosegroep. Brenda.’ Ja, ik ken(de) haar persoonlijk. Ze heeft me geholpen om minder zelfstigma te krijgen. In één van haar boeken, heeft ze het over een vrouw met felblauwe ogen in een praatgroep. Dat ben ik.
Brenda, ik bewonder je strijd en vechtlust tegen de mastodont van de psychiatrie. Ik heb als ervaringswerker, vijf jaar, in Sint Annendael Diest, deze strijd ook met (iets minder) vuur gestreden. Ik herkende mij in je.
Om je volledig los te kunnen laten, haal ik je nu wel van de laatste treden van je voetstuk af. Je hebt nooit gevraagd van op dit voetstuk geplaatst te worden door mij. Je was een mens met bijzondere kanten. Je temperament, waar ik persoonlijk van hield, gaf anderen waarschijnlijk angst en bezorgde je vermoedelijk extra pijnlijke momenten (in de isoleercel).
Ik respecteer je keuze om uit het leven te stappen. Dat betekent niet dat ik het niet heel spijtig vind, dat jij dat nodig had. Ik had het liever anders gezien.
Brenda, ik zeg niet vaarwel maar tot ziens…
Liesbet Van Dessel, ervaringscoach Content Leven
In juli 2024 deed Brenda een oproep met Stop de Waanzin.
Ze zou opkomen voor alle mensen die trauma’s hadden opgelopen in de psychiatrie.
Ik vond de moed om Brenda mijn verhaal te sturen en kreeg vrij vlot antwoord van Brenda. Ik kreeg erkenning van haar.
Nooit zal ik dat vergeten.
Dankzij deze dappere vrouw, kon ik mijn trauma’s verwerken.
Rust zacht lieve Brenda.
Dank voor je steun in dit dossier
Henrietta had er veel aan …je reacties stuurde ik haar door ook je laatste reactie na de buitenvervolgstelling
Veel sterkte voor je geliefden
❤️ ann van de steen
Na eerst haar boek “kortsluiting “gelezen te hebben ben ik naar een voordracht van haar boek in St Niklaas geweest.
Daar is me voor het eerst zeer duidelijk geworden, wat een psychose is…ik was toen nog steeds op zoek wat er vroeger gaande was met m’n vader, die geregeld in de psychiatrie opgenomen werd en ook daar in de isoleercel geplaatst werd.
Ookal was de oorzaak bij Brenda totaal anders … haar psychose werd nog steeds op dezelfde manier benadert als toen bij m’n vader … erg confronterend, dit als kind te ervaren …
Ik ben Brenda dan ook erg dankbaar om de strijdlust, die ze had om haar beperking in kaart te brengen en te streven naar een menswaardige benadering !
Christel
We hebben elkaar nooit ontmoet, maar ik ben je zo erkentelijk en dankbaar voor jouw engagement en verwezenlijlingen in de geestelijke gezonheidszorg.
Lieve Brenda,
Jarenlang heb ik je gevolgd op social media, ik heb talloze berichten gelezen, filmpjes gekeken en heb ik boeken gelezen. Bij Astare heb ik je ontmoet tijdens je boekpresentatie en was dit een fantastische avond.
Ik heb ontzettend veel van je geleerd en heb je me ook vaak enorm geïnspireerd en ervaarde ik een enorme positieve kracht.
Vandaag kwam het intens droevige bericht dat je ons hebt verlaten.
Speciaal voor jou heb ik bloemen gebracht bij Astare en hebben we even een moment stilgestaan.
Ook heb ik een kaarsje aangestoken in de Domkerk en heb ik hier een half uurtje stilgestaan en ging er echt heel veel door me heen.
Ik hoop dat je nu rust hebt gevonden.
Tot slot wens ik je man en je kinderen en alle nabestaanden heel veel sterkte toe met het verlies.
Voor mij herinner ik je als een heldin en was ik een groot fan van jou.
Je boeken waren meesterlijk en heb ik met bijzonder veel belangstelling en aandacht gelezen. Ook je boekpresentatie heeft bijzonder veel indruk op me gemaakt. Ik heb genoten van vele filmpjes met de meest bijzondere momenten en theaterstukken en ik heb je jarenlang gevolgd op social media waarbij ik iedere keer weer onder de indruk was en las ik eigenlijk al jouw berichten met bijzonder veel belangstelling en aandacht.
Bedankt voor alles, het was een voorrecht om jou te mogen kennen en om jouw boeken te mogen lezen, en jouw filmpjes te mogen zien en om jouw talloze berichten langs te zien komen die ik iedere keer met bijzonder veel belangstelling en aandacht heb gelezen.
Met bepaalde dingen heb je mijn ogen geopend en heb je iets laten zien, wat ik ook herkende in mijn eigen ervaringen in de GGZ maar wist jij het in fantastische pakkende woorden te beschrijven.
En was jouw boekpresentatie legendarisch en heb ik een onvergetelijke avond met jou beleefd bij Astare.
Speciaal voor jou heb ik de mooiste bos bloemen meegebracht bij Astare en stonden we even stil.
Maar eenmaal buiten liep ik alleen door het centrum van Utrecht en werd ik overvallen door een heel sterk gevoel dat zich het beste omschrijft als een leegte en eenzaamheid en immens verdriet.
Maar ook een enorme schok en een soort ongeloof. Ik kon het eigenlijk niet goed vatten, zoveel ging er door me heen.
Diep bedroefd ging ik naar huis met een intens diep gevoel.
En ben ik er helemaal vol van.
Je hebt een onvergetelijke indruk op me gemaakt en heb ik zoveel van jou gelezen en gezien en is het haast niet te vatten.
En ook nu is het haast niet te vatten en moet het nog even doordringen.
Rust zacht, lieve Brenda.
Bedankt voor alles!
Dag Brenda,
dapper mens, dank je voor wat jij in beweging hebt gezet, ook bij mij.
Liefs en ‘ farewell’.
Zo veel mooie woorden, herinneringen, gevoelens van ál die mensen die Brenda bewonderden… En toch was het psychisch lijden te groot, de onmacht, het verdriet.
Ik ontmoette Brenda voor het eerst tijdens Meet the Xperts in Haarlem, in 2015. Ze pakte de hele zaal bij kop en kont, met haar betoverende glimlach, prachtige stem en haar aangrijpende verhaal… Na afloop praatten we nog wat na en eigenlijk ben ik haar vanaf dat moment blijven volgen en kruisten onze wegen elkaar zoals dat gaat…als je elkaar snapt.
Ik gun Jan en de jongens de weg te vinden dit immense verlies te kunnen dragen. Ik wens ze hoop. Als wij met z’n allen al zo intens verdrietig en verbijsterd zijn, hoe moet het dan als geliefde of kind zijn…?
Lieve Brenda, ik ga je missen. Ik hoop dat het mooi is, aan die kant…
Hey Brenda,
Ik herinner je nog van op de basisschool te Haasrode. Altijd vrolijk, het kleine zusje van Chris.
Enkele jaren geleden greep jou verhaal mij bij de keel, heb zelf ook een ziekte, beperking. Heb niet fysisch meegemaakt wat jij moest doorstaan. Wel psychisch door andere hulpverleners. Mensen die zo snel anderen over een zelfde kam scheren, veroordelen, oogkleppen hebben. Ik vind dit even erg als de serie “God vergeten”.
Dank je dat ik je mocht kennen, het ga je goed nu.
Ik wens je familie veel steun en tijd toe om dit verdriet te dragen. Mogen jou dood niet voor niets zijn en mag er ooit werk gemaakt worden om de mensenrechten gewoon toe te passen in het leven van alle dag en er niet enkel over te spreken of schijven. Dan zou een milde, inclusive samenleving al veel dichter bij komen
Dikke knuffel (aan ieder die dit leest, beginnen we er vandaag aan in ons eigen kleine leefwereldje)
Lieve Brenda,
Wat hadden we een onbezorgde jeugd…
Samen verstoppertje spelen in Blanden, bij café Wiske poedersoepkes met beschuiten eten, bang aanschuiven in de rij bij Sinterklaas en leuke uitstappen maken met de wielerpapa’s. Wat keek ik naar je op want wat was je een mooie en slimme meid.
We zijn elkaar jaren uit het oog verloren maar de laatste jaren volgde ik je van op afstand via social media. En weer keek ik naar je op, naar de sterke vrouw die je was, de zorgzame mama en wat je al verwezenlijkt had.
Ik wens je mannen alle troost toe en alle kracht om verder te gaan met de herinnering van een vrouw en mama die hen alles wilde bieden en geven. Ik ga Brenda ook herinneren als mijn zorgeloze vriendinnetje tijdens onze jeugd.
Lieve Brenda,
Net als jij hou ik van woorden. Maar vandaag vind ik ze niet zo goed. Jij bent er niet meer.
Ik leerde je kennen als een enthousiaste voorvechter, iemand met een groot hart.
Toen ik je in 2018 schoorvoetend contacteerde met de vraag of je mee wilde werken aan een actie voor moeders met postpartumdepressie en -psychose, twijfelde je geen moment. Je lezing voor het goede doel trok veel geïnteresseerden. Mede dankzij jou kreeg wolkinmijnhoofd.be een vliegende start.
Nadien zagen we elkaar nog enkele keren, en telkens was dat hartelijk. Je gulle lach, je warmte, ze vielen me altijd weer op.
Lieve Brenda, waar je ook bent, ik hoop dat er een grote tuin is vol bloemen. Dat er gulle en warme mensen zijn. Dat je voelt hoezeer je hier gemist wordt.
Terwijl ik deze namiddag aan je dacht, stil, nog wat ongelovig, moest ik meteen aan het gedicht First Fig denken. Ik ken niemand op wie het zo goed van toepassing is. Wat gaf je een prachtig licht, Brenda. Dank je wel.
Het ga je goed.
X
Annelies
First Fig – Edna St. Vincent Millay
My candle burns at both ends;
It will not last the night;
But ah, my foes, and oh, my friends—
It gives a lovely light!
Ik kende Brenda niet persoonlijk, maar wel haar verhaal en dat waar zij voor streed….een grote leegte en gemis nu ze er niet meer is…in de eerste plaats voor haar echtgenoot en de kinderen.
Sterkte
Ik ken Brenda niet persoonlijk maar ik volgde haar op Instagram, we deelden eenzelfde liefde voor bloemen en tuinieren en bergen. Ik bewonderde haar energie en taalgebruik en leefde vorige zomer mee toen het moeilijk ging.
Elke rode en gele tulp in de tuin zullen me aan Brenda doen denken.
Niet te geloven…
Een vechtster, een getalenteerde vrouw, een voorbeeld voor velen…
ook voor mij…
Ze liet me stilstaan bij mezelf, in de 1ste plaats in m’n werk als psychiatrisch verpleegkundige…
Omgaan op een respectvolle manier met de mensen die bij ons zijn opgenomen, trachten immers begripvol naar hen toe te gaan, niet te (ver)oordelen, je eigen ideeën niet op te leggen, je ego niet in de weg te laten staan wanneer het al eens rommelt op de afdeling, geduld om iemand tot jou te laten komen en zich te laten open stellen voor mij… voor ‘ons’.
Ik zal m’n best verder doen om je mindset te blijven dragen in mijn werk, en m’n dagelijks leven!
Veel sterkte aan Jan, Jip, Lom en Zen en familie, vrienden en alle mensen die Brenda graag zagen.